Từ ký ức cá nhân đến mô hình nhà cổ: Hành trình lưu giữ giá trị văn hóaập qua nghệ thuật chế tác

Sinh năm 1992 tại xóm 6, xã Xuân Thành, huyện Xuân Trường, Nguyễn Thế Tuyền bắt đầu đam mê chế tác mô hình nhà cổ từ năm 2022. Anh chia sẻ rằng những ký ức tuổi thơ bên ngôi nhà của ông bà đã trở thành nguồn cảm hứng lớn nhất. “Công việc này vừa là niềm vui cá nhân vừa là cách để tôi giữ gìn giá trị văn hóa và kiến trúc truyền thống. Mỗi mô hình tôi tạo ra đều mang một câu chuyện riêng, đậm chất hoài niệm”, anh tâm sự.

Tuy nhiên, hành trình theo đuổi đam mê không trải hoa hồng. Ban đầu, Tuyền gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu, học sử dụng công cụ chế tác và thử nghiệm kỹ thuật mới. Việc cân đối thời gian, tài chính cũng là thử thách lớn. Anh từng nhiều lần nản lòng, nhưng mỗi khi nhìn thấy mô hình hoàn thiện, niềm vui và sự hài lòng từ khách hàng cũng như tình yêu với kiến trúc truyền thống đã tiếp thêm động lực để anh tiếp tục.

Để tái hiện chính xác vẻ đẹp của các căn nhà cổ, Nguyễn Thế Tuyền sử dụng nhiều loại vật liệu như bê tông, sắt thép, gạch ngói, gỗ tự nhiên và nhựa. Việc lựa chọn vật liệu phù hợp phụ thuộc vào đặc trưng của từng mô hình, giúp tạo nên độ chân thực và sức sống cho mỗi tác phẩm.

Một tác phẩm hoàn chỉnh thường trải qua nhiều bước tỉ mỉ. Trước tiên, Tuyền nghiên cứu kỹ lưỡng kiến trúc và lịch sử của ngôi nhà thông qua tài liệu, hình ảnh hoặc kể lại từ khách hàng. Sau đó, anh phác thảo ý tưởng và thiết kế bản vẽ chi tiết bằng công nghệ 3D. Tiếp đến, anh lựa chọn và chuẩn bị vật liệu, từ sắt thép, xi măng đến gỗ và nhựa, để lắp ráp mô hình. Công đoạn cuối cùng là hoàn thiện bề mặt, sơn vẽ và tạo hiệu ứng thời gian.

Anh Tuyền chia sẻ, phần khó nhất trong quá trình chế tác là tái hiện các chi tiết nhỏ như mái ngói, khung cửa sổ hay đồ vật trang trí. Những chi tiết này đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng cao vì chúng quyết định sự sống động và chân thực của mô hình. “ Những chi tiết này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ vì chúng góp phần tạo nên “hồn” cho căn nhà”, anh nói.

Một kỉ niệm đáng nhớ với anh Tuyền là khi anh nhận được yêu cầu từ một khách hàng muốn tái dựng lại ngôi nhà cũ của gia đình họ. Ngôi nhà ấy đã bị phá dỡ từ lâu, chỉ còn lưu lại trong vài bức ảnh cũ không rõ nét và những lời miêu tả từ ký ức. Anh đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, lắng nghe và hình dung, sau đó dồn toàn bộ tâm huyết để tái hiện lại. Thành quả là một mô hình khiến khách hàng xúc động sâu sắc, và theo lời anh chia sẻ, đó là sự “hài lòng lớn” cả về cảm xúc lẫn giá trị mà tác phẩm mang lại đối với anh và đối với khách hàng.

Trong số các đơn đặt hàng đã thực hiện, những mô hình tái hiện ngôi nhà cũ của khách hàng là những sản phẩm mà anh Tuyền đặc biệt tự hào. “Đó không chỉ là sản phẩm nghệ thuật mà còn là cách để tôi giúp họ lưu giữ, tái hiện ký ức, một phần quan trọng trong đời sống tinh thần”, anh nói.

Theo anh Tuyền, giá trị của một mô hình không chỉ nằm ở vật liệu hay công sức bỏ ra, mà còn ở câu chuyện và cảm xúc mà nó mang lại. “Mỗi tác phẩm là một tác phẩm độc bản, gắn liền với kỷ niệm và văn hoá của một thời kỳ riêng. Một câu chuyện riêng, một đời sống khác và điều này làm nên sức hấp dẫn của chúng”, anh chia sẻ.

Công việc chế tác mô hình đã mang đến nhiều thay đổi tích cực trong cuộc sống của Nguyễn Thế Tuyền, không chỉ trong khía cạnh cá nhân mà còn mở ra những cơ hội mới. “Tôi rèn luyện được sự kiên nhẫn và sáng tạo qua từng tác phẩm. Đồng thời, công việc này còn giúp tôi kết nối với khách hàng, mở rộng mạng lưới hợp tác và giới thiệu các mô hình tại những triển lãm nghệ thuật”, anh chia sẻ.

Về kế hoạch trong tương lai, anh Tuyền dự định mở rộng bộ sưu tập các mô hình mang tính nghệ thuật cao và tổ chức triển lãm để lan tỏa tình yêu đối với giá trị kiến trúc truyền thống. Anh cũng ấp ủ ý tưởng thực hiện các buổi hội thảo, nơi anh có thể chia sẻ kỹ năng, kinh nghiệm và truyền cảm hứng cho những người trẻ có chung niềm đam mê. Bằng sự tỉ mỉ và tâm huyết, anh Tuyền đã tái hiện lại vẻ đẹp của những ngôi nhà cổ, đồng thời lưu giữ những mảnh ghép ký ức quý giá. Những tác phẩm của anh không chỉ là nghệ thuật mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, thể hiện sự trân trọng đối với những giá trị văn hóa truyền thống.